In Harderwijk vinden per 10.000 inwoners 210 beten in de tuin plaats

HARDERWIJK Alvast de tuin zomerklaar aan het maken? Dan is het oppassen voor teken. De beestjes die verschillende ziekten kunnen overbrengen slaan niet alleen toe tijdens wandelingen, maar ook in eigen tuin. Zo’n vijfhonderdduizend tekenbeten vinden jaarlijks in de tuin plaats, schat wetenschapper Arnold van Vliet van de Wageningen Universiteit. ,,Het gebeurt overal in Nederland.”

Esmee Hovenier (43) weet als geen ander hoe belangrijk het is om op tekenbeten te letten. Ruim twintig jaar geleden werd zij gebeten door een teek, waardoor ze al jaren kampt met de ziekte van Lyme. ,,Het begon met griepverschijnselen, waarna ik hartritmestoornissen kreeg en toen volgden vele andere klachten. Inmiddels heb ik geen gevoel meer in het linkerdeel van mijn lichaam.”

Niet alle tekenbeten zijn gevaarlijk. Maar als de beestjes de borelliabacterie bij zich dragen kan de ziekte van Lyme worden opgelopen. ,,Dat is bij mij het geval geweest.”  Artsen dachten bij Hovenier in eerste instantie niet aan Lyme. ,,Er werd eerst gedacht aan andere ziektes zoals MS. Sinds drie jaar weet ik pas dat ik de ziekte van Lyme heb.”

Jaarlijks worden in Nederland 1,5 miljoen mensen gebeten door een teek. Een op de drie tekenbeten is opgelopen in een tuin, schat wetenschapper Van Vliet van de Wageningen Universiteit in op basis van meldingen die in tien jaar zijn verzameld via Tekenradar.nl. ,,Het gebeurt in tuinen bij het bos, maar ook in tuinen in het centrum van grote steden”, vertelt de onderzoeker.

Het is nog een grote blackbox hoeveel teken waar in de tuin zitten

BLACKBOX In bijna 60 procent van de gevallen wordt de tekenbeet opgelopen bij het tuinieren. ,,Het is momenteel nog een grote blackbox hoeveel teken waar in de tuin zitten”, zegt Van Vliet. ,,Daarom gaan we deze week met dertig tuintekentelteams verspreid over het land teken in de tuin vangen.”

(Artikel gaat onder afbeelding verder)

Ook in de gemeente Harderwijk worden meerdere keren per jaar mensen in de tuin gebeten door een teek: per jaar zo’n 210 keer per 10.000 inwoners, blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit. Hoewel elke tekenbeet vervelend is, zijn de inwoners van Harderwijk beter af dan inwoners van de Zuid-Hollandse gemeente Westvoorne. Daar vinden relatief de meeste tekenbeten in de tuin plaats. Maar liefst 4.200 per 10.000 inwoners. 

KINDEREN EN ZIEKTE VAN LYME Hovenier vertelt dat ze de ziekte van Lyme niet als enige in haar omgeving heeft. Ook haar kinderen Scott (8) en Ashley (4) hebben de ziekte. ,,Via mij hebben ze het gekregen.” 

Het beestje is echt een sluipmoordenaar

Volgens de Stichting Tekenbeetziekten is aangetoond dat Lyme-borreliose overdraagbaar is tijdens de zwangerschap als de moeder een actieve infectie heeft. De kans hierop is klein en zou vooral kort na de tekenbeet bij de moeder plaatsvinden, blijkt uit enkele wetenschappelijke publicaties. Meer onderzoek is nog nodig. 

,,Scott had vanaf zijn geboorte vaak oorontstekingen en kon zich slecht concentreren”, vertelt Hovenier. “Na een test bleek dat hij Lyme heeft. Mijn dochter Ashley heeft ook last gekregen van de symptomen van de ziekte.” Het toeval wilde ook nog eens dat Esmee haar man, die boer is, door een stalvlieg een aanverwante ziekte opliep.

Met het zoontje van Hovenier gaat het nu beter. ,,Scott kon behandeld worden met kruiden en supplementen. Daar is hij van opgeknapt.” Door alle gezondheidsproblemen is Hovenier erg alert op tekenbeten en ze hoopt dat ook anderen dat worden. ,,Wij overleven nog iedere dag. Het beestje is echt een sluipmoordenaar.”

Wat te doen bij een tekenbeet?
Bij verblijf in bos, tuin en ander groen kun je een tekenbeet oplopen. De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart tot en met oktober, aldus de Stichting Tekenbeetziekten. De stichting geeft onder meer deze tips bij een tekenbeet:
- Verwijder de teek zo snel mogelijk en op de juiste manier. Dit verkleint het risico dat een besmette teek ziektes kan overdragen. Trek de teek recht omhoog uit de huid. Niet met een draaiende beweging. Gebruik een veilige tekenverwijderaar of een pincet.
- Ga naar de huisarts of huisartsenpost wanneer het zelf niet lukt of gaat lukken om de teek op de juiste manier te verwijderen.
- Irriteer de teek niet met zeep, olie, alcohol, vuur e.d. Dit vergroot het risico op een tekenbeetziekte.
- Noteer altijd de datum en plek van een tekenbeet en/of maak een foto van de beetplek. Dit is nuttig als later blijkt dat je besmet bent geraakt.
- Wees gedurende tenminste 3 maanden alert op het ontstaan van een rode vlek of ring op de huid. Ga meteen naar de huisarts bij het verschijnen van een rode vlek of ring op het lichaam.