Verhalen die anders verloren gaan
17 september 2020 om 12:43 AlgemeenHARDERWIJK - De Harderwijkse vissersgemeenschap bestond uit meer dan alleen de vissers. Van handelaren, rokers tot zeilmakers leefden van de visserij. Evert van der Meer heeft sinds 2017 hun geschiedenis vastgelegd. De presentatie van zijn boek van Botter naar Kotter is op 2 en 3 oktober in de Visafslag.
Marco Jansen
Het boek van 180 pagina’s bevat 26 verhalen over Harderwijkse families die leefden van de visserij. “In de hang naar nostalgie werden die verhalen vaak geromantiseerd, maar het was gewoon een keihard leven. Door weer en wind het water op en de onzekerheid of je wel genoeg verdiende om te overleven’’, weet Van der Meer (56) die de afgelopen jaren vele Harderwijkers heeft gesproken om het leven van toen en nu vast te leggen. “Als ik het niet zou doen, zou deze mondelinge geschiedenis verloren zijn gegaan. Ik heb haast gemaakt, want de meesten waren al op hoge leeftijd. De oudste die ik geïnterviewd heb en nu nog leeft is van 1926. Maar de alleroudste uit 1924 leeft inmiddels niet meer.”
Van der Meer is op zoek gegaan naar de diepere laag onder een verhaal. “Die wilde ik ontdekken door mijn interesse te laten blijken en echt in gesprek te gaan. Een aantal gezinnen heeft hun kinderen of man verloren op zee en dan lag dat erg gevoelig. Dan legde ik het interview stil voor een pauze, of kwam later nog eens terug. Die herinneringen waren soms weggestopt en dat bovenhalen maakt het bijzonder. Zo had Trees Kok, van wie haar vader – de bekende palingroker Johannes Kok - plotseling overleed na een ongeluk bij Elburg, een emotioneel verhaal.”
De Harderwijker wilde vooral een compleet verhaal vertellen. “De meeste boeken gaan alleen over de visserij, maar dit boek vertelt ook de verhalen van de palingrokers, de visventer, de havenmeester, de visafslager en de Zuiderzeepolitie. Ook zeilmakers en scheepstimmermannen komen aan bod; kortom, iedereen die zijn brood verdiende met de visserij. Het was een hechte gemeenschap die altijd achter elkaar stond als het moeilijk werd.” Een aantal Harderwijkse families zijn verhuisd, maar misten uiteindelijk toch het vrije vissersbestaan. “Zoals Dina Petersen, die met haar vader, oom en alle kinderen in Heveadorp bij Renkum ging wonen om te gaan werken in de rubberfabriek. De heimwee naar het water was groter en in 1937 kwamen ze weer terug.”
De verhalen gaan terug tot 1930, maar er zijn ook hedendaagse verhalen beschreven. ‘’Het beroep verkeert ook nu in zwaar weer door allerlei regelgeving. Ik ben bij alle vissers aan boord gegaan. Al die verhalen zijn op camera vastgelegd.’’
De auteur is de mensen dankbaar dat zij hun verhalen hebben gedeeld. “Ze zijn blij dat ik de visserij – een oud ambacht en prachtig vrij beroep – weer onder de aandacht heb gebracht. Dat zie ik als compliment.”
Inschrijven voor de presentatie op www.bottermuseum.nl
Het boek kost 24,95 (voorverkoop bij presentatie 19,95) en is vanaf 5 oktober te koop bij Bruna en Dries van den Berg.
