Is dit de oplossing voor de woningnood? Tony bouwt houten huizen binnen een week

NIJKERK Als alternatief voor Tiny Houses bouwt Tony Mol uit Nijkerk een complete woning van hout in nog geen zes dagen tijd. Zijn bedrijf Startblock heeft hiermee een revolutionair concept in handen waardoor duurzaam en circulerend gebouwd kan worden: ,,Nederland staat voor een grote opgave wat woningbouw betreft.”

De vader van Tony Mol had een familiebedrijf in de verwerking van uien. ,,Hij teelde uitjes en verpakte uien voor supermarkten. Mijn broer en ik hebben het familiebedrijf overgenomen, maar uiteindelijk besloten we om het te verkopen. Hierdoor zaten we in 2019 met een enorm groot en leegstaand bedrijfspand.” Een projectontwikkelaar kwam op het idee om huizen te bouwen in het gebouw, in plaats van op een bouwplaats. ,,We hebben dat idee met ons meegedragen en hebben er een businessplan voor geschreven.” 

De mannen zochten samenwerking met een houtbouwer en met een architect. Hun wens was om woningen te bouwen die voor honderd procent in de fabriek gemaakt zouden worden. Een bouw die niet traditioneel is, maar wel onder de regelgeving valt. Een half jaar lang werd onderzoek gedaan, onder andere bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en bij woningcorporaties en grote marktpartijen. In juli 2019 werd Startblock opgericht. 

Onze woningen zijn gebouwd in de vorm van een blok

De woningen worden in de fabriek gemaakt en daarna op hun plek gezet. Foto: Startblock.

Per week kunnen er zes huizen gefabriceerd worden

DRIE WOONLAGEN ,,Startblock is een metafoor voor de starterswoning, die met een sprint op de woningmarkt ingezet kan worden. Onze woningen zijn gebouwd in de vorm van een blok. De naam heeft dus een dubbele lading.” De woningen kunnen rug aan rug geplaatst worden, waardoor er meer huizen in een bouwgebied gerealiseerd kunnen worden. Elke woning bevat drie woonlagen die ingericht worden met een keuken, badkamer, toilet, aircosysteem en wandafwerking. ,,Zodra een woning is gebouwd, wordt deze gekanteld op een dieplader geplaatst en naar de plaatsingslocatie gebracht. Het is alsof we ons in de auto-industrie begeven, zo wordt een huis opgebouwd.”

FABRIEK De fabriek is volledig aangepast op de bouw van de bijzondere woningen. In het hart staan verschillende werkstations opgesteld, een soort steigers. Bij het eerste station wordt de woning casco opgebouwd, inclusief kozijnen. In een volgend werkstation wordt de woning voorzien van een meterkast en elektra. Dan wordt het dak waterdicht gemaakt. In station drie volgt de gevelbekleding en station vier is bedoeld voor de eindafwerking. ,,Het is bijna te simpel voor woorden. We hebben 35 medewerkers die zich met de bouw bezighouden.”

Binnenkijken bij een Startblock-woning. Foto: Startblock

Een jaar geleden is Startblock met de productie begonnen. Per week kunnen er zes huizen gefabriceerd worden. Inmiddels staan er woningen van het bedrijf in Ridderkerk, Warmenhuizen, Emmeloord, Staphorst, Zwammerdam en Gouda. 

BETAALBARE WONINGEN Hun grootste klanten zijn woningcorporaties die de plicht hebben om betaalbare huurwoningen te leveren voor starters. ,,Onze woningen kosten maar 115.000 euro zonder grond en btw. We hebben ook verschillende types. Doordat onze starterswoningen rug aan rug gebouwd kunnen worden, kunnen er twee keer zoveel mensen gehuisvest worden.” De woningen hebben een inhoud woonoppervlak van 60 m2 of 90 m2. 

HOUT Negentig procent van de woning bestaat uit massief hout. Hout neemt tijdens de groei ruim 14 ton co2 op, wat voldoende is om de beperkte transportbeweging en dus de milieubelasting die het bedrijf nog heeft om de woningen te plaatsen op te heffen. ,,Hout is het meest circulaire materiaal dat er bestaat, het is biobased. De verwachting is dat de woning tachtig jaar meegaat, maar het mooie is dat al het houtwerk in de huizen vervangen kan worden. Je schuurt de wanden en de vloeren en lakt ze opnieuw en alles is weer schoon en fris. Wat zijn levensduur heeft voltooid, vervang je en wat je eruit haalt kun je opnieuw in een andere woning gebruiken. Heel anders dus dan bij de traditionele woningen. Er zijn rijtjeshuizen die in 1972 gebouwd zijn, maar waar de muren nu al afbrokkelen.” 

Je zou het misschien niet zeggen, maar deze woningen zijn van hout en in een paar dagen gerealiseerd. Foto: Startblock.

Je moet aan veel eisen voldoen, maar het is bijna energieneutraal bouwen

Mol noemt het een ‘radicale insteek’, zeker omdat het bedrijf kiest voor materialen die nog nauwelijks toegepast worden. ,,Als je  biobased bouwt in Nederland, ben je best experimenteel bezig. Je moet aan veel eisen voldoen, maar het is bijna energieneutraal bouwen.” 

BRANDVEILIG? Een veelgehoord kritiekpunt is de brandveiligheid van woningen die volledig van hout zijn gemaakt. Maar volgens Mol is een houten woning veel veiliger dan een beton casco woning. ,,Een woning waar staal in wordt gebruikt, brandt heel onvoorspelbaar. Bij een bepaalde temperatuur implodeert de woning. Bij hout verkoolt de eerste laag, al blijft een woning altijd overeind staan. In onze woningen zijn alle gebruiksruimten voorzien van rookmelders, er is niets waar we niet aan voldoen.” 

Een volwaardige woning, maar dan gemaakt van hout. Foto: Startblock.

De uitdaging van de bouw blijft volgens Mol hoe de traditionele bouw in de circulaire bouw wordt opgeleid en hoe beide disciplines kunnen samenwerken om beter te worden. ,,De traditionele bouw kan van Startblock leren hoe ze bouwprocessen kunnen standaardiseren. Onze bouw is daarnaast ook nog eens tot de millimeter nauwkeurig.” 

Mol hoopt ook dat gemeenten zich verder oriënteren dan de bouw van bijvoorbeeld Tiny Houses. ,,De intenties van de overheid zijn heel goed, maar de oriëntatie op verschillende producten is heel beperkt. Vaak zien woningen eruit als containers. Of Tiny Houses worden op zo’n manier geplaatst dat er veel ruimte die ook voor andere woningen benut hadden kunnen worden verloren gaat. Er is een mega grote opgave in Nederland als het gaat om de bouw van nieuwe woningen. Die kan alleen maar ingevuld worden als er een samenwerking komt tussen producenten, woningcorporaties, ontwikkelaars en gemeenten. We moeten naar een miljoen huizen toe, maar verzanden in een moeras van regels.”