Mogelijk meer panden en objecten in Harderwijk op monumentenlijst

HARDERWIJK Er komt onderzoek naar de mogelijkheden meer panden en objecten te plaatsen op de monumentenlijst. De raad wordt gevraagd hiervoor een krediet van 22.500 euro beschikbaar te stellen.

Aanleiding is een discussie in de raadscommissie Ruimte van  maart 2021. Hierin werden als voorbeeld genoemd industrieel erfgoed of boerderijen aan de Weisteeg. Het toenmalig college van burgemeester en wethouders gaf toen aan dat het huidige beleid daarvoor geen ruimte biedt. Aan de toezegging om met een beleidsvoorstel te komen wordt nu gevolg gegeven.

Naast de commissie heeft de historische vereniging Herderewich in een brief het college gevraagd de eigenaren van waardevolle panden actief te benaderen voor plaatsing van hun pand op de monumentenlijst. Daarbij moet ook worden gekeken naar naoorlogse objecten.

In de opgestelde beleidsvisie wordt aangegeven dat de huidige aangewezen monumenten de geschiedenis van Harderwijk en Hierden vertellen en bepalend zijn voor de identiteit van de gemeente. Het gaat om kerken, kazernes, arbeiderswoningen, officierswoningen, boerderijen, de joodse begraafplaats en de restanten van de Stellung Hase. De totale lijst telt 320 monumenten. In de eind 2008 door de raad vastgestelde nota cultuurhistorie is opgenomen dat tot 2040 geen nieuwe inventarisatie en/of herwaardering behoefte te worden uitgevoerd. Inmiddels staan de neuzen de andere kant op.

Voorstel is nu het industrieel erfgoed/bedrijfspanden tot 1940 nader te inventariseren en onderzoeken en deze zo nodig aan te wijzen als gemeentelijk monument. Eerder afgevallen potentiële monumenten moeten opnieuw worden beoordeeld. Ook vindt onderzoek plaats naar erfgoed uit de wederopbouwperiode 1940-1965.

POST ‘65

Indien de raad akkoord gaat met het krediet wordt onderzoek uitgevoerd naar Post -65 erfgoed. Het gaat dan om gebouwen die in de periode zijn gebouwd tussen 1965 en 1990. Tot nu toe ontbreekt inzicht wat de waarde is van deze bebouwing terwijl er soms wel sloop van plaats vindt. De gebedshuizen worden uitgesloten van dit onderzoek, deze worden al onderzocht in het kader van de visie voor religieuze gebouwen.

Aanwijzing als gemeentelijk monument is naast een erkenning van de waarde van het object een instrument om het gebouw of object te beschermen. Moedwillige beschadiging is verboden, er geldt een instandhoudingsplicht en er is een vergunning nodig voor sloop, verbouwing of wijziging.  Hierdoor ligt de lat hoog voor aanwijzing tot gemeentelijk monument.

REGELDRUK

Onderzocht wordt of monumenten in meerdere klassen moeten worden ingedeeld. Hierdoor wordt de regeldruk voor de eigenaren niet onnodig hoog. Maar ook de werklast voor de gemeente wordt verlicht. Daarnaast wordt de druk op het subsidiebudget in de hand gehouden omdat alleen de beschermde onderdelen van een monument voor subsidie in aanmerking komen.

Voor het onderzoek naar Post ’65 wordt een oproep gedaan om gebouwen aan te dragen en wordt Herderewich om input gevraagd. De resultaten worden gepresenteerd tijdens een openbare bijeenkomst. Door inwoners meer bij het beleid te betrekken wordt niet alleen gebruik gemaakt van lokale kennis, maar wordt ook meer betrokkenheid en draagvlak gecreëerd. 

Wijnand Kooijmans