Minder werken

Onlangs was ik op een studiemiddag van A Rocha, zeg maar een soort ‘Glasgow’ voor predikanten. Maar het ging niet om de fermste toespraken. Niet om een akkoord, waar je uiteindelijk toch onderuit kan. Een pijnlijke, tegelijk verrassende, middag die de Harderwijker Courant (tot nu toe dan) niet heeft gehaald.

Wanneer doe je het nu goed? Altijd is er tegengeluid. We moeten minder CO2 uitstoten tegen opwarming. Koop je een elektrische auto, put je de bronnen van de aarde verder uit… Zonnecollectoren dan? Kan kostendekkend... Maar een recycle-plan voor deze ontelbare fabricaten die 25 jaar meegaan is er niet. Dan de uitbuiting van mensenkinderen, aan het begin van de keten…

Is het erg dit ongemak tot je door te laten dringen? We zitten al vijf eeuwen aan de goede kant. We hebben ons deel al gehad. Voor je denkt: voorgangers brengen slechte boodschappen. De middag had ook iets verrassends. We mogen de goede boodschap blijven brengen. Er werden verbluffend haalbare handreikingen gedaan. 

Wanneer je de veelzijdige problematiek recht wilt doen (wat iets anders is dan ‘het goed doen’), is er maar één oplossing: minder werken en minder kopen. M’n wenkbrauwen schoten omhoog en de maren werden tot een vloed. (Ze noemden me ooit ook Maartijn.) Ik bleef opletten. De spreker leefde ons immers zelf voor en zag er niet noodlijdend uit.

Als we minder werken belasten we de aarde ook minder, want we kopen minder. Ons (goed)koopgedrag is boosdoener nr. 1. Gemiddeld hebben we veel te besteden aan andere dingen dan onze dagelijkse behoeften. Ons goedkope voedsel komt vaak van ver en levert elders een klein beetje werkgelegenheid op, maar ook milieuschade en watertekort. 

Minder werken, minder inkomen, maar ook meer tijd! Dus help ik de Harderwijkse middenstand juist niet omver. Eerder onpersoonlijke megabedrijven die ons online in de greep houden met ‘kortingsvouchers’ en tijdens aankopen met ons ‘chatten’. Die ‘Marjolein’ bestaat helemaal niet! Het wordt weer ontspannen en gezellig om plaatselijk inkopen te doen. Dankbaar met je aankoop doe je er langer mee. Minder werken doet je op zoek gaan naar andere invulling: er blijft tijd over! Het stenen tijdperk in je achtertuin wordt een vruchtbare bloemen- en groentetuin. Je zoekt passend vrijwilligerswerk.

Nu hoop ik dat ze in ziekenhuizen en op scholen voorlopig nog niet minder gaan werken, al gun ik het personeel dat wel. Maar ik ben aangesproken door het visioen. Op den duur kunnen vele vrijwilligers, in zorg en onderwijs, werk uit handen nemen. Na de stress die ik eerst voel, komt er iets weldadigs over me heen. Niet meer zo bezig met ‘wanneer doe ik het goed’, maar ruimte om goed te doen. Het lijkt wel een samenleving!

Ds Marthijn van Leeuwen